Leczenie osób chorych na anoreksję jest długie i bardzo trudne. W tym zaburzeniu ważne znaczenie ma współpraca pomiędzy lekarzem, np. internistą a psychologiem i psychiatrą. Jednak czasami konieczne jest leczenie specjalistyczne, gdy występują objawy chorobowe z innych układów.
Jak wygląda leczenie anoreksji?
Leczenie anoreksji opiera się na leczeniu skojarzonym internistycznym, psychiatrycznym, a także żywieniowym. Jest również podział, który dotyczy przypadków nagłych oraz leczenie przewlekłe, które bardzo często trwa latami.
Wskazaniem do leczenia szpitalnego są objawy:
- psychiatryczne:
- brak jakichkolwiek efektów leczenia w poradni;
- duże ryzyko popełnienia samobójstwa;
- zagrażanie samemu sobie;
- internistyczne:
- duża utrata masy ciała;
- szybkie tempo utraty masy ciała;
- różne powikłania, takie jak: zaburzenia elektrolitowe, bradykardia, hipoglikemia oraz zakażenia.
Z kolei leczenie przewlekłe będzie obejmowało:
- psychoterapię,
- leczenie żywieniowe,
- leczenie farmakologiczne.
Leczenie żywieniowe ma na celu: przyrost masy ciała, a także uzupełnienie niedoborów pokarmowych oraz jonowych. Natomiast przy bardzo ciężkich przypadkach konieczne jest wdrożenie żywienia pozajelitowego, które będzie wymagało leczenia w szpitalu.
Leczenie farmakologiczne anoreksji
W leczeniu farmakologicznym stosuje się leki przeciwlękowe, które mają na celu obniżenie lęku przed przytyciem, a także mają spowodować łatwiejsze przyjmowanie pokarmów. Gdy występują objawy obniżenia nastroju, stosuje się również leki przeciwdepresyjne. Z kolei leki przeciwpsychotyczne nigdy w anoreksji nie stanowią podstawy leczenia. Podawane są tylko w stanach urojeniowych pacjentów. Chodzi tu o urojenia, które odnoszą się przeważnie do obrazu własnego ciała.
Można również zastosować dodatkowe leczenie farmakologiczne, które dostosowywane jest do potrzeb pacjenta. Kobietom, którym nie wróciła miesiączka, zaleca się terapię hormonalną oraz terapię estrogenowo-progesteronowe.
Leczenie anoreksji w domu
Anoreksja może być leczona również w warunkach domowych, ale wtedy bardzo ważne jest, aby:
- przyjmować regularnie posiłki;
- dostarczać odpowiedniej ilości składników pokarmowych, a także mineralnych;
- zapobiegać infekcjom;
- należeć do grupy wsparcia albo mieć wsparcie swojej rodziny.
Takie leczenie anoreksji w domu jest bardzo trudne, gdyż zaburzenie to jest niebezpieczne i do tego może zagrażać życiu. W przypadku ciężkich stanów konieczne staje się leczenie szpitalne. Natomiast we wczesnych stadiach choroby, gdy pacjent sam zaczyna się starać albo jest naciskany przez rodzinę, takie leczenie domowe może być również niewystarczające. Aby wyleczyć się z anoreksji, konieczne jest przynajmniej zgłoszenie się na psychoterapię. Podczas leczenia, ale też w sytuacji, gdy już osiągnie się bezpieczną dla zdrowia wagę i zakończy terapię, potrzebna będzie pomoc, ale też wsparcie rodziny, aby tej osobie ułatwić powrót do codziennego funkcjonowania.
Niestety możliwe są nawroty anoreksji, dlatego ważne będzie, aby monitorować swój stosunek do jedzenia.
Terapia anoreksji
W anoreksji stosuje się terapię indywidualną albo rodzinną w modelu poznawczo-behawioralnym lub psychodynamicznym.
W przypadku modelu poznawczo-behawioralnego pacjent sam musi koncentrować się na monitorowaniu swoich własnych myśli oraz zachowań. W teorii poznawczej zakłada się istnienie, pojawiających się automatycznie, dezadaptacyjnych myśli. Zadaniem pacjenta jest wychwytywanie tych myśli, gdyż to one są źródłem negatywnych emocji, ale też przekonań na temat otoczenia i siebie. Zadaniem pacjenta jest zapisywanie tych przekonań i zachowani, a potem razem z terapeutą będzie możliwość spróbowania ich zmodyfikowania.
Istotne znaczenie w terapii poznawczo-behawioralnej ma psychoedukacja, która polega na dostarczeniu informacji na temat choroby pacjenta, a także o jej przebiegu i przyczynach. W niektórych sytuacjach taką psychoedukację stosuje się również w przypadku rodziny chorego.
Poza tym w modelu poznawczo-behawioralnym anoreksja jest rozpatrywana jako metoda radzenia sobie z lękiem i dlatego stosowane są również techniki relaksacji albo hipnozy. Dzięki temu jedzenie jest kojarzone z przyjemnymi doznaniami.
Z kolei terapia psychodynamiczna opiera się przeważnie na związku psychoterapeutycznym. W tym przypadku dochodzi do odtwarzania schematów relacji, jakie pacjent tworzy z rodziną. Następnie poprzez własne przeanalizowanie tych schematów, a także poprzez ich zinterpretowanie przez terapeutę, pacjent otrzymuje wiedzę na temat swoich własnych emocji oraz zachowani. Psychoterapia ma na celu wspieranie pacjenta w dążeniu do osiągnięcia autonomii, a także stabilności emocjonalnej.
Terapia psychodynamiczna oraz terapia poznawczo-behawioralna mogą być stosowane w formie indywidualnej oraz grupowej.
Osobom z anoreksją, które nie ukończyły 18. roku życia, pomóc może również terapia rodzinna. Tutaj ważne znaczenie ma to, aby nie traktować anoreksji tylko jako problemu medycznego, gdyż ważne jest również zrozumienie psychologicznych przyczyn zachorowania.
