W leczeniu depresji najczęściej wykorzystuje się leczenie przeciwdepresyjne, a także psychoterapię. Jednak są także inne metody leczenia depresji, do których zalicza się elektrowstrząsy oraz przezczaszkową stymulację magnetyczną. Na czym polegają te metody leczenia depresji?
Elektrowstrząsy
Elektrowstrząsy są skuteczną i bezpieczną metodą leczenia depresji. Elektrowstrząsy wykonuje się w szpitalu i to najczęściej na oddziale psychiatrycznym. Najpierw choremu podaje się znieczulenie, a kiedy zaśnie, wstrzykuje się mu lek zwiotczający mięśnie. Potem za pomocą elektrod, które umieszcza się w okolicach skroni albo nad częścią skroniową prawej półkuli i okolicą ciemieniową, zostaje podany słaby impuls elektryczny i on powoduje napad drgawkowy. Mała część tego impulsu będzie docierała do mózgu, a prąd poprzez pobudzenie komórek nerwowych, wywołuje napad drgawkowy. Napad drgawkowy powstaje w wyniku rytmicznej aktywności elektrycznej komórek nerwowych, a trwa ona od 25 do 60 sekund. Podczas zabiegu można zobaczyć tylko słabe skurcze mięśni, gdyż wcześniej zostały podane leki znieczulające oraz zwiotczające mięśnie.
Elektrowstrząsy zalecane są przy ciężkiej depresji, chociaż pacjenci się ich boją. Poza tym metodę tę stosuje się również u osób, które mało jedzą i piją, co zagraża ich życiu. Tak samo jest z osobami, które mają poważne myśli samobójcze, ale też u osób, u których leczenie farmakologiczne nie przynosi żadnych efektów.
Bardzo rzadko leczenie elektrowstrząsami może być przymusowe, które jest stosowane wtedy, gdy jest to poważna postać depresji, która zagraża życiu i której nie da się wyleczyć w inny sposób.
Elektrowstrząsy to skuteczna forma leczenia depresji. Przeprowadzone badania dowodzą, że u 70 – 90 % chorych, którzy zostali poddani elektrowstrząsom, dochodzi do poprawy stanu psychicznego. Efekty działania elektrowstrząsów widać już po jednym lub dwóch tygodniach. Jednak u około 50% chorych, u których doszło do poprawy po elektrowstrząsach, w okresie do pół roku, dochodzi do nawrotu choroby. Kiedy zastosuje się elektrowstrząsy, które będą połączone z zapobiegawczym podaniem leków przeciwdepresyjnych, to częstość pojawiania się nawrotów będzie się zmniejszała. To oznacza, że elektrowstrząsy nie wyleczą całkowicie chorego, dlatego trzeba je zawsze łączyć z leczeniem zapobiegawczym i do tego na bieżąco trzeba kontrolować stan chorego.
Chociaż elektrowstrząsy są bezpieczne, to i tak u niektórych pacjentów dochodzi do upośledzenia pamięci krótkotrwałej. U niektórych osób nie pojawią się żadne skutki uboczne, a u innych będą dotyczyły problemów z zapamiętywaniem wydarzeń, które działy się podczas leczenia. Jednak u większości osób poprawne funkcjonowanie pamięci wraca do normy po kilku tygodniach. Poza tym zaraz po zabiegu niektórzy pacjenci mogą czuć się oszołomieni, ale jest to stan przejściowy i trwa do paru godzin.
Przezczaszkowa stymulacja magnetyczna
Jest to metoda leczenia podobna do elektrowstrząsów, ale ona nie powoduje drgawek oraz można ją stosować bez użycia znieczulenia ogólnego. Podczas stosowania tej metody elektrody umieszcza się w okolicach skroni po obu stronach głowy chorego. W elektrodach tych przepływa prąd, który powoduje pulsujące pole magnetyczne. Z kolei to pole magnetyczne wywołuje zjawiska elektryczne w tych częściach mózgu, które są pod elektrodami, a to będzie pobudzało komórki nerwowe.
Naukowcy uważają, że przezczaszkowa stymulacja magnetyczna przyczynia się do zwiększenia wydzielania substancji neuroprotekcyjnych, a także neuroprzekaźników w mózgu, np. serotoniny. Metoda ta pobudza również procesy powstawania nowych komórek nerwowych.
Metoda ta została zatwierdzona w 2008 roku przez Amerykańską Agencję Żywności i Leków. Aktualnie jest ona uznawana jako metoda leczenia depresji w Stanach Zjednoczonych, a także w Ośrodkach Klinicznych w Europie. Skuteczność tej metody, ale też jej bezpieczeństwo zostało potwierdzone w różnych ośrodkach badawczych na świecie. Metodę tę można zastosować u osób, u których nie doszło do poprawy po leczeniu farmakologicznym albo gdy leki były źle tolerowane przez chorego.
