Osoba z osobowością paranoiczną cechuje się nadmiernym przejmowaniem się, ale też jest ciągle podejrzliwa wobec innych osób. Ma silne przekonanie o tym, że wszyscy ludzie dookoła niej mają złe intencje. Poza tym zaczyna przekonywać innych, przez co też utwierdza siebie w tym, że świat jest zły i nie można nikomu mu ufać. Jakie są konsekwencje występowania osobowości paranoicznej? Czy osobowość paranoiczna może współwystępować z innymi zaburzeniami?
Osobowość paranoiczna a inne zaburzenia
Badania naukowe dowodzą, że osobowość paranoiczna przeważnie występuje w połączeniu z innymi nieprawidłowościami, które dotyczą zdrowia psychicznego. Bardzo często zaburzenia paranoiczne rozpoznawane są u osób:
- z depresją;
- z zaburzeniami lekowymi;
- które nadużywają substancji psychoaktywnych;
- z innymi zaburzeniami osobowości, np. zaburzenia typu borderline, typu narcystycznego oraz typy unikowego.
Współwystępowanie osobowości paranoicznej z innymi zaburzeniami osobowości powoduje, że pojawia się wiele trudności diagnostycznych, które dotyczą dokładnego oddzielenia od siebie różnych typów nieprawidłowości. Czasami jest tak, że nakładają się na siebie równocześnie objawy kilku rodzajów zaburzeń osobowości. U niektórych osób występowanie danych cech, które są charakterystyczne dla innego zaburzenia, może mieć związek z indywidualną historią życia, ale też może być powiązana z kontekstem społecznym. Przypuszcza się, że u ¾ pacjentów z osobowością paranoiczną występują również inne zaburzenia osobowości.
Skutki występowania osobowości paranoicznej
U osób z osobowością paranoiczną brak zaufania oraz ciągle rosnąca podejrzliwość wobec innych osób sprawia, że mają oni wiele problemów w codziennym funkcjonowaniu. Zaburzenia te powodują, że dochodzi do pogorszenia relacji z osobami najbliższymi, a także z dalszym otoczeniem. Ciągłe podważanie dobrych intencji może powodować częste, ale też trudne do rozwiązania konflikty w domu oraz w środowisku pracy. Osoba z osobowością paranoiczną ciągle odczuwa nieufność, a to powoduje, że pacjent przeżywa przewlekły stres. Do tego ciągle dochodzi do poszerzania się grupy osób, którzy są oceniani jako wrogowie, gdyż taka osoba ma trudności z wybaczaniem postrzeganych zniewag. To powoduje, że u pacjenta wykształca się bardzo silny indywidualizm, ale też często dążą do zdobycia władzy nad innymi osobami, a do tego dążą do osiągnięcia wysokiego statusu społecznego. Wysoki stopień podejrzliwości u tych osób sprawia, że te osoby zaczynają się angażować w działania grup ekstremistycznych.
Bycie w związku i codzienne życie osoby z osobowością paranoiczną
Osobowość paranoiczna ma bardzo negatywny wpływ na życie zawodowe oraz rodzinne pacjenta. Osoba z taką osobowością będzie miała duże problemy z budowaniem relacji na dłużej. Kiedy już znajdzie przyjaciół, to zazwyczaj jest tak, że oskarża ich o działania na jej szkodę. W takiej sytuacji przyjaciele zaczynają odchodzić, co tylko zwiększa jej przekonanie, że otoczenie jest do niej wrogo nastawione i nie ma sensu wiara w dobre chęci innych osób. Jeśli chodzi o stworzenie trwałego związku, to jest ono praktycznie niemożliwe. Osoba z osobowością paranoiczną cały czas będzie oskarżała swojego partnera o niewierność, a także o brak zaangażowania w relację, co często powoduje rozpad związku.
Taka osoba ma również dużo problemów w życiu zawodowym, gdyż jej myślenie jest ciągle związane z podejrzeniami, które będzie kierowała w stronę współpracowników, ale też będzie ich oskarżała o działania, które mają na celu jej zdyskredytowanie w oczach pracowników, które zajmują wyższe stanowiska, ale też będzie uważała, że chcą ją pozbawić pracy.
Życie z taką osobą jest bardzo trudne, dlatego warto namówić ją na terapię, dzięki której będzie mogła stworzyć normalną relację.
W jaki sposób paranoik widzi świat?
Osoba z osobowością paranoiczną zawsze widzi siebie jako osobę, która została potraktowana niesprawiedliwie oraz została skrzywdzona. Poza tym w ogóle nie dopuszcza do świadomości, że rzeczywistość nie zawsze jest taka, jak ją widzi.
