U dzieci, które doświadczyły depresji, istnieje duże ryzyko, że może pojawiać się również później w wieku dorosłym. Najnowsze badania dowodzą, że zachorowalność na depresję wśród dzieci i młodzieży ciągle rośnie. Dlatego tak ważne jest obserwowanie swojego dziecka, gdy zaczynają pojawiać się u niego niepokojące objawy. Jak wygląda leczenie depresji u dzieci i młodzieży?
Jakie są rodzaje depresji u dzieci i młodzieży?
Depresja to zaburzenie związane z obniżeniem nastroju, która ma różną postać. Choroba ta może mieć charakter:
- łagodny,
- umiarkowany,
- ciężki.
Można również wyróżnić cyklotymię, która charakteryzuje się okresami niestabilności nastroju, trwającymi przez przynajmniej dwa lata, ale też mogą wystąpić łagodne epizody depresyjne, które mogą występować na przemian z hipomanią. Wyróżnia się także dystymię, czyli utrwalone depresyjne zaburzenia nastroju, które trwają przynajmniej dwa lat, a u dzieci i młodzieży od przynajmniej roku.
Poza tym wymienia się także zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane albo przedłużoną reakcją depresyjną. Ta przedłużona reakcja depresyjna to łagodny stan depresyjny, który pojawia się jako wynik przedłużającego się narażania się stresową sytuację, która trwa nie więcej niż dwa lata.
U dzieci i młodzieży najczęściej mówi się o depresji przewlekłej albo nawracającej, która nie przemija wraz z wiekiem. Jeśli dziecko miało epizod depresyjny, to istnieje duże ryzyko, że może pojawić się kolejny raz.
Diagnoza depresji u dzieci i młodzieży
Depresję u dzieci i młodzieży zazwyczaj rozpoznaje się na podstawie wywiadu lekarskiego, a także w oparciu o odpowiednie testy. Jednym z takich testów jest Inwentarz depresji u dzieci CDI, którym można diagnozować dzieci od siódmego do dwunastego roku życia. Dzięki niemu można zbadać: obniżony nastrój, problemy interpersonalne, nieefektywność, negatywną samoocenę, a także utratę zainteresowania.
Depresja może również występować u dzieci, które mają zaburzenia zachowania i emocji, a także zaburzenia posttraumatyczne. Tutaj pomóc może Kwestionariusz Becka dla Dzieci, który ocenia zaburzenia emocjonalne oraz społeczne. Na kwestionariusz ten składają się następujące skale:
- samooceny, która bada poczucie kompetencji, własnych umiejętności i pozytywnej oceny siebie;
- depresji, która odnosi się do negatywnego myślenia o sobie, a także na temat życia, przyszłości, smutków czy też innych objawów depresji;
- lęku, dzięki której można zbadać lęki dziecka, dotyczące szkoły albo zdrowia;
- złości, która pozwala sprawdzić, czy u dziecka występuje poczucie krzywdy, negatywne myśli oraz uczucie złości;
- zaburzenia zachowania, która sprawdza występowanie ewentualnych zaburzeń opozycyjno-buntowniczych.
Każda z wyżej wymienionych skal ma po 20 pytań, na które dziecko może odpowiedzieć: nigdy, czasem, często albo zawsze.
Jak wygląda leczenie depresji u dzieci i młodzieży?
Leczenie dzieci i młodzieży może obejmować samą psychoterapię albo psychoterapię połączoną z leczeniem farmakologicznym. Jeśli chodzi o psychoterapię, to ma ona na celu wspierać wewnętrzny system kontroli, ale też poprawić relacje w rodzinie. Działania terapeutyczne mają na celu złagodzić objawy zaburzenia, a także nauczyć dziecko metod radzenia sobie ze stresem. Terapia ma również pomóc w zbudowaniu pozytywnego obrazu samego siebie oraz poprawić relacje z rówieśnikami.
Poza tym psychoterapia może mieć formę indywidualną, grupową albo rodzinną. W przypadku dzieci i młodzieży terapia rodzinna ma bardzo ważne znaczenie. Natomiast terapię grupową poleca się dzieciom, u których występują problemy w relacjach z rówieśnikami, a także, gdy pojawia się tendencja do wycofywania się.
W psychoterapii przeważnie stosuje się terapię poznawczo-behawioralną, w której głównym założeniem jest, że emocje i zachowania danej osoby w dużym stopniu zależą od jej myślenia. Natomiast zmiana myślenia może poprawić nie tylko komfort psychiczny, ale również codzienne funkcjonowanie.
Depresja to zaburzenie, w którym nawet podczas ustąpienia objawów, może dojść do jej nawrotu. Dlatego bardzo ważne jest, aby dziecko było pod opieką psychologia. Rokowania w przypadku depresji u dzieci i młodzieży zależą od różnych czynników, a przeważnie od etapu rozwojowego, czasu trwania, a także od nasilenia objawów zaburzenia. Jeśli depresja występuje w dzieciństwie albo w wieku dorastania, to jest duże ryzyko, że może także pojawić się w wieku dorosłym.
Ważne znaczenie ma, aby mieć dobre kontakty ze swoim dzieckiem, ale przede wszystkim trzeba z nim rozmawiać i obserwować go.
